YAZARAK - GÖREREK

  Aeneas destanını anlayabilmek için, destanda geçen Roma tanrılarının Yunan karşılıklarını bilmek gerekiyor. Bu listeyi silmeyin yoksa destanı okurken  aklınız karışabilir. Bu arada gezegenlerin isimlerini nereden aldığı da görülüyor.   Saturn: Kronos Jupiter:Zeus Juno: Hera Neptunus: Poseidon Venus: Aphrodite    Mars: Ares Merkur: Hermes Pluton: Hades Minerva: Athena Pallas: Athena'nın ünvanı Apollon: Apollon  Phoebus: Apollon'un ünvanı Diana: Artemis Vesta: Hestia Cupid/Amor: Eros Latona: Leto Vulcanus: Hephaistos Juventas: Hebe Destanın, dün paylaştığım,  "Nice yıllar süresince azgın Juno'nun Kışkırttığı tanrılarla uğraşmış denizde, karada" mısralarında bahsedilen Tanrıça Juno kim?    Louvre müzesindeki (Hera Campana) heykelini  gördüğünüz  Tanrıça Juno, yani Yunan mitolojindeki Hera;  Saturn yani Kronos ile Rhea'nın  kızı, Jupiter 'in  yani Zeus' un hem kardeşi hem karısı olan "Evlilik ve doğum tanrıçası"dır...

  Bu yazılarla  sizi bolca mitolojiyle maruz bırakacağım.   Bugün Aeneas ve ailesini tanıyalım.  Aeneas'ın annesi Tanrıça  Venüs, babası Truva kralının oğlu  Anchises'tir. Yani yarı tanrı yarı kral soyundandır.     Yunan Mitolojisine göre Kronus, babası Uranus'u hadım edip cinsel organını Akdeniz'e atar ve deniz döllenerek köpürür. Oluşan köpükten Aphrodite doğar ve deniz kabuğu içinde yol alır.  Roma mitolojisinde, aşkın ve güzelliğin koruyucusu olan tanrıça Venüs'ün doğuşunu Hesiodos, "Theogonia"  (Tanrıların doğuşu) adlı eserinde şöyle anlatıyor: "Ak çeliğin kestiği hayalarına gelince,  Dalgalı denize atar atmaz onları. Gittiler engine doğru uzun zaman, Ak köpükler çıkıyordu tanrısal uzuvdan. Bir kız türeyiverdi, bu ak köpükten, Önce kutsal Kythera’ya uğradı bu kız. Oradan da denizle çevrili Kıbrıs’a gitti, Orada karaya çıktı güzeller güzeli tanrıça, Yürüdükçe yeşil çimenler fışkırıyordu Narin ayaklarının bastığı yerden. Aph...

Vergilius, 9896 dize ve on iki kitaptan oluşan Aeneas destanında Roma'nın kuruluş öyküsünü anlatırken Homeros'un İlyada ve Odysseia'sına rakip olmuştur.  Aeneas destanının ilk 6 kitabı Odysseia ile, son 6 kitap ise İlyada ile belirgin  benzerlikler taşımaktadır. Buna karşılık Aeneas destanında Augustus ve Julius Caesar'dan övgüyle söz edilmesi de, farklı olarak, taşıdığı politik içeriği göstermektedir. Homeros'un üçüncü şahısın ağzından anlatımı burada birinci tekil şahısa dönmüştür ve o çağ edebiyatı için bir yeniliktir.  Öncelikle Aeneas  destanının kısa bir özetini İsmet Zeki Eyüboğlu'nun Türkçe'ye çevirdiği kitabın arka kapak yazısından okuyalım: "Oniki kitaptan oluşan bu ünlü destan, yıkılan Troya kentini terk edip doğaüstü bir yol göstericinin peşinde, geleceği zafer dolu yeni bir kent kurmak için batıya doğru yola çıkan Troyalı Aeneas'ın Lavinium'u (sonraki Alba Longa ve Roma kentlerinin yerine kurulan kent) kurmasını anlatır. 'Aeneas...

  Aeneas destanına başlamadan biraz yazarını tanıtmak istedim. Dante'ye Cehennem yolculuğunda rehberlik yapan  üstadı "Publius Vergilius Maro"nun (MÖ 70-19) bir mozaiğini ve heykelini görüyorsunuz.         Dante, İlahi Komedyanın cehennem bölümünde kendine rehber olarak Vergilius'u seçmişti. Çünkü  Vergilius,  eski Roma'da  cehennemden söz eden ilk şairdir. Cehennemin girişinde karşılaştıklarında Vergilius kendini şöyle tanıtır: "anam babam Lombardia’lı, ikisi de öz be öz Mantova’lı. Oldukça geç geldim dünyaya, Iulius döneminde, Roma’da yaşadım büyük Augustus yönetiminde sahte ve yalancı tanrılar döneminde. Şiir yazdım o güzel İlion yandığında, Ankhises’in doğrucu oğluna övgüler düzdüm Troya’dan geldiğinde." Dante ise kendisini tanır ve şu sözlerle över: “Yoksa Vergilius musun sen, konuşunca ağzından ırmaklar çağlayan? Ey beni yazdıklarının peşinde koşturan emeğimi, sevgimi coşturan, bütün ozanların onuru, önderi.”  Dante, Cennet'e ...