Çallı Kuşağı/Hoca Ali Rıza/Bedri Rahmi Eyüboğlu

Empresyonizm  yani izlenimcilik akımı Türk resim sanatına yaklaşık 40 yıl sonra Çallı Kuşağı ile girmeye başlamıştır. Buna rağmen izlenimcilik anlayışı Çallı Kuşağından  önce  Halil Paşa ve  Hoca Ali Rıza ’nın resimlerinde de görülmüştür.

Celal Esat Arseven,  Halil Paşa için; “İzlenimci teknik ile resim yapan ilk Türk ressamıdır. Özellikle boğazdaki yalıların denize yansımalarını; Maltepe ve Bostancı sahillerinin güneşli kayalıklarını resmetmekte gösterdiği kudret takdire şayandır” diye ifade eder.

Hoca Ali Rıza ise Manet gibi doğayı en büyük hoca kabul etmiş, resimlerini Haliç’in ve İstanbul’un sırtlarından doğayı izleyerek yapmıştır. 

1914 kuşağı ya da Çallı Kuşağı olarak sanat tarihimize geçen sanatçı grubunun ressamları olan Ali Sami Boyar, Hikmet Onat, İbrahim Çallı, Ali Cemal, Namık İsmail, Nazmi Ziya Güran, Feyhaman Duran, Hüseyin Avni Lifij  gibi ressamlar izlenimcilik anlayışını sürdüren ressamlar oldular. 

Çallı Kuşağı "Türk izlenimcileri" renk kontrastlarından faydalanarak hacim ve derinlik etkisi ortaya çıkarmaya çalışmışlar, Batılı izlenimcilerden farklı olarak lokal renkler kullanmışlar, nesnelerin doğal rengine sadık kalmaya gayret etmişlerdir. İzlenimciliği Fransız izlenimcilerini birebir taklit etmek veya Fransız izlenimcilerin metotlarını ve prensiplerini birebir uygulamak yerine Türk resim sanatına özgü bir izlenimcilik anlayışı geliştirmişler, bunda da başarılı olmuşlardır.

Hoca Ali Rıza'nın "Üsküdar, Fenerli sokak" isimli tablosuna, "koklamadığı yeri kalmadığı için İstanbul kedisi" denen Bedri Rahmi Eyüboğlu'nun "Şu kızkulesinin aklı olsa/Galata kulesine varır/Bir sürü çocukları olur" diye yazdığı "İstanbul destanı" isimli çok çok  uzun  şiirinden bir bölüm eşlik ediyor. 

"İstanbul deyince aklıma martı gelir

Yarısı gümüş, yarısı köpük

Yarısı balık yarısı kuş

İstanbul deyince aklıma bir masal gelir

Bir varmış, bir yokmuş

İstanbul deyince aklıma Gülcemal gelir

Anadolu’da toprak damlı bir evde

Gülcemal üstüne türküler söylenir

Süt akar cümle musluklarından

Direklerinde güller tomurcuklanır

Anadolu’da toprak damlı bir evde çocukluğum

Gülcemalle gider İstanbul’a

Gülcemalle gelir

İstanbul deyince aklıma

Bir sepet kınalı yapıncak gelir.''

...