Aeneas 14 /Üçüncü Kitap/Delos Adası/Rottmann/Claude Lorrain/Rubens/Bertin/Cornelis de Vos/Turner/Trevisani/Goethe/Valeron
Trakya kıyılarından ayrılan Aeneas ve yanındakilerin, Delos adası ve Apollon tapınağına doğru yaptıkları yolculukla devam ediyoruz bugün.
Alman ressam Carl Anton Rottmann'ın
(1797-1850) 1847 yılında yaptığı "Delos Adası" (The Island of Delos) tablosunda gördüğünüz Delos adası Artemis ve Apollon'un doğduğu yerdir.
Fransız ressam Claude Lorrain'in 1672 yılında yaptığı "Delos'da Aeneas ile manzara" (Landscape with Aeneas at Delos) tablosunda görüleceği gibi Aeneas ve beraberindekiler Apollon tapınağının olduğu kutsal Delos adasına varırlar.
3.Kitabın 73-79. mısralarında, adayı bulmaları ve karaya çıkışları anlatılır.
"Denizin ortasında kutsal bir kara, bakımlı Nereidler
Anasının, Egeli Neptunus'un sevdiği. Sevecen Apollon
Dolaşırken kıyıdan kıyıya gönlünce, yüksek Gyras'la
Mycon arasında görmüştür bu adayı, güvenli yerdir
Fırtınalarla dalgalara karşı sığınaktır gemilere.
Yöneldik oraya, yorgunduk, esenlik verdi, barındırdı
Saygı sunduk Apollon kentine karaya çıktığımızda.
Aeneas, tapınak önünde dua eder ve tanrı Apollon’a nereye gitmeleri gerektiğini danışır. Tapınağın içindeki ses “Cesur Dardanos soyu! Arayın bu eski ana toprağını. Aeneas’ın evi orada egemen olacak bütün dünyaya” der.
85-98. mısralarda Aeneas'ın yakarışı ve aldığı yanıt anlatılır:
" 'Dilerim senden ey Thembralı tanrı yurt ver,
Bitkiniz, güvenli bir kent, süregen soy ver,
Yeni bir Pergama kur, Troya gibi. Acımasız
Akilleus'tan, azgın Danaoslardan kalan yıkıntılarla.
Kime sığınalım? Nereye gidelim? Bildir baba, gönlümüze.'
Bitince yakarışım, ortalık yerinden oynuyor sandım
Kapılar, tanrısal defne, tapınak, yakındaki dağ hep
Sarsılıyor göründü. İnler gibiydi sunakta Üçayaklı da.
Kapandık yere yüzükoyun, bir ses geldi kulaklarımıza:
'Ey Dardanosoğulları, eskiden atalarınızı sırtında
Taşıyan toprak, görünce döndüğünüzü verimli tarlalara,
Kıvançla karşılayacak sizi, arayın eski ananızı.
Egemenlik sürecek bütün Aeneas soyu, çocukları,
Çocuklarının çocukları, onlardan doğacak olanlar hep.' "
Kehaneti yorumlayan babası Anchises, atalarından Teukros’un Girit‘den geldiğini söyleyerek Girit‘e gitmeleri gerektiğini söyler. Bunun üzerine Aeneas önderliğindeki grup Delos adasından Girit‘e doğru hareket eder.
102-105. mısralarda artık yeni hedefleri Girit'tir:
"Anımsayınca babam eski savaşçıların anılarını burada
dedi ki: 'Dinleyin ey önderler, öğrenin umacağınız nedir
Girit, deniz ortasında ada, yüce Jüpiter'in sevdiği.
Orada vardır bir başka İda Dağı da, beşiğimiz, ana yurdumuz bizim.'"
Delos, Yunan takımadalarından olup, Mykonos adasına 6.5 Km uzaklıkta, kayalık 5 kilometrekarelik bir adadır. Bugün, mevcut tarihi kalıntılarıyla UNESCO Dünya Mirası Listesindedir. Bugünkü nüfusu sadece görevlilerden oluşan 20 kişidir ve gece kalmak yasaktır.
Efsanelere göre Leto (Letona) , Artemis (Diana) ve Apollon'u burada doğurmuştu. (Buraya bir saplama yapalım: Artemis adı gibi Apollon adının da Yunanca olmadığı ve bu iki tanrının Anadolu’dan geldiği bilinmektedir.)
Yunan mitolojisine göre, Leto'nun Zeus'tan gebe kalmasını kıskanan Hera, "Güneşin doğduğu bütün yerlerde doğuramasın'' demiş. Bu sözlerin gazabına uğrayan "Gece Tanrıçası" Leto, ikizleri Apollon ile Artemis'i doğurmak için yer ararken, Hera' nın tehdidinden korkan adalar, dağlar, şehirler onu kabul etmemiş. Bu duruma kızan Poseidon üç dişli yabasıyla denize vurup, ortaya yüzen bir ada çıkarmış. Zeus da adayı yerine sabitlemiş ve Leto'yu bıldırcına dönüştürmüş. Bıldırcına dönüşen Leto, Delos Adası’na uçup, Kynthos Dağı’nda bir zeytin ağacının gölgesinde kızı Artemis ile oğlu Apollon’u doğurmuş. İkiz olmalarına rağmen Artemis, Apollon’dan bir gün önce doğmuş ve Apollon’un doğumu sırasında annesine yardımcı olmuş. Tanrıça Leto'yu kabul eden ada ise Tanrıçanın söz vermesi üzerine muhteşem bir tapınağa ve berekete kavuşmuş ve "Parlak" anlamına gelen Delos adını almış.
Leto ve ikizlerine sürekli kötülük eden Hera (Juno) , onları yok etmesi için Fransız ressam Nicolas Bertin'in (1667-1736) tablosunda görülen ejderha Python’u gönderir.
Cornelis de Vos'un (1584-1651)
"Apollo and the Serpent Python" ve
Joseph Mallord William Turner'ın (1775-1851) "Apollo and Python" isimli tablolarında görüldüğü gibi, Apollon, sihirli oku ile ejderhayı öldürür.
İtalyan ressam Francesco Trevisani'nin (1656–1746) "Latona ve kurbağalar" (Latona and the Frogs) isimli tablosunda görüldüğü gibi, Delos adası ve mitolojik misafirlerinin öyküsü öyle uzun ve karışıktır ki anlatmakla bitmez.
Goethe'nin Faust'un da bile adı geçmektedir Delos adasının:
"Dayanılmaz bir yıkımdır bu!
Değiştirmeyiz yerimizi biz,
Cehennem de gelse kıpırdamayız.
Bir kubbe yükseliyor şimdi
Bu saçları çoktan ağarmış yaşlı kişidir,
Eskiden Delos adasını kuran,
Doğum sancıları çeken bir kadın adına,
Onu dalgaların ortasından yükselten.."
(Çeviren İsmet Zeki Eyüboğlu)
Yelkenli teknesiyle Delos adasına gitmek isteyenler olursa Yacht dergisinde 5 yıl önce yayınlanmış "İlahların Adası Delos" isimli yazıyı paylaştım.
https://www.yachtturkiye.com/
Doğu-batı müziği senteziyle tanınan meşhur Yunan Dj Valeron'dan, Pazar sabahınıza enerji yükleyecek "Delos" isimli elektronik müzik ile iyi Pazarlar diliyorum.
https://youtu.be/l1LyPS9ox1k
Yorumlar
Yorum Gönder