Aeneas 15/Üçüncü Kitap/ Girit/Charles Meynier/Psiloritis/Rubens/Goya/Vatican Virgil/Washington Post/Mozart

 Babası Anchises'in önerisiyle   Delos adasından Girit‘e doğru hareket eden Aeneas ve beraberindekiler üçüncü gün Girit'e varırlar. Pergama adını koydukları yeni bir şehir oluştururlar ancak yeni bir felaketle karşılaşırlar. 


3.kitaptan  130-146. mısralar  bu olayları anlatır. 

"Hızlandırdı gemiyi, pupadan esen uygun yerler 
Çıktık sonunda eski Curetlerin koyunda karaya. 
Özlenen kentin surlarını yapmaktı ilk işimiz 
Pergama dedik adına, derin bir sevinç duyuldu 
Özendirdim halkı yurdu sevmede, içkaleyi yapmada. 
Karaya çekilmişti hepsi koyda bekleyen gemilerin de. 
Gençlerde bir evlenme sevinci, yeni toprakları işleme 
Girişimleri. Ben de yasalar düzenlemeye koyuldum
Tarlalar, toplumsal yaşamları için. Birden korkunç 
Yıkım indi göklerden, salgın yokolmuş bir yıllık 
Emekler, ağaçlar, ekinler, nice tatlı canlar, 
Sürükleniyor yerlerde kıvranan gövdeler. Yakmış Serius 
Hepsini tarlaları, yaylımları, otları, ovaları, ürünleri. 
Orthgia bilicisine, Phoebus'a sormak, yakarmak için 
Yeniden denizden, geldiğimiz yoldan dönmemizi öğütledi 
Babam. Ne gün bitecek bu yıkım, denecek acılar 
Yardım gelecek, ne yapılacak, sorun, öğrenin buyurdu."

 


Charles Meynier'in  "Apollo, God of Light" tablosunda görülen "Işık Tanrısı" Apollon'dan  Aeneas'a  İtalya'ya gitmesi gerektiği kehaneti ulaşır. 161-171. mısralarda bu anlatılır:

"Değişmeli konakladığı yer, uygun görmedi bu kıyıları 
Sana Deloslu tanrı, Girit'te yerleşmeni istemedi Apollon, 
Bir ülke var Hesperia dedikleri, Greklerin, verimli 
Toprakları, güçlü ordusuyla  ünlü, eski bir bölge, 
Oenotriler yaşarmış orda, söylenceye göre başkanlarının 
Adını vermişler, İtalya demişler oraya. Oradadır gerçek yurdumuz, oradan gelir soyumuz 
Dardanoslar, oradan gelmişler Jasius baba da 
Kalk, anlat yaşlı babana, sevinçle, bu kuşkudan 
Uzak bildiriyi: Corythum'u, Ausonia ülkesini arasın. 
Jüpiter yasaklamış sana Girit tarlalarını."

 


Louvre müzesinde bulunan, 1530 yılından kalma "Aeneas'ın Giritten Ayrılışı" isimli tabloda görüldüğü ve 190-191. mısralarda anlatıldığı gibi Aeneas ve beraberindekiler Girit'ten de ayrılmak zorunda kalırlar. 

"Uyduk buyruğuna. Birkaç kişi bırakarak ayrılıyoruz 
Bu yerimizden de. Yelken açıyoruz engin sularda gemilerle."



"Orada vardır bir başka İda Dağı" diye adı geçen Girit'teki İda ya da daha modern adıyla Psiloritis, Girit'in en yüksek noktasını oluşturan dağdır. Fotoğraftaki   mağara İda dağında, Jüpiter/Zeus'un doğduğu mağara olarak kabul edilmektedir. 

 


Yunan mitolojisinde, Zeus’un babası Kronos tüm doğan çocuklarını yutmuştur. Zeus’un annesi Rhea, Kronos’un Zeus’u yutmaması için annesi Gaia‘dan yardım alarak Zeus’u Girit adasındaki bu mağarada doğurmuştur. "Çocuklarını Yiyen Kronos/Satürn" teması bir çok ressam tarafından betimlenmiştir.  Meşhur Flaman ressam Peter Paul Rubens (1577-1640) ve İspanyol ressam Francisco Goya'ya (1746-1828) ait en meşhur iki tabloyu paylaştım. Bu Mitolojik öykünün ayrıntıları aşağıdaki linkte. 

https://www.tarihlisanat.com/zeus/?amp

 


Aeneas destanının bugüne ulaşan en eski el yazması, Vergilius Vaticanus'dur  ( Vatican Virgil olarak da bilinir). Bu kitap aynı zamanda klasik edebiyatın günümüze kalan  üç resimli el yazmasının  en eskisidir. 440 sayfa ve 280 ilüstrasyondan oluştuğu bilinen el yazması  kitaptan  sadece 76 sayfa ve 50 ilüstrasyon kurtarılmıştır. Bu eseri anlatan güzel bir youtube linkini paylaşıyorum. 

https://youtu.be/YW_rNveunRw

 


Vatikan kütüphanesi 2016 yılında bu el yazmasını digital hale getirerek genel kullanıma açmıştır. Konuyla ilgili olarak Washington Post'ta yayınlanan yazıyı paylaştım. 

https://www.washingtonpost.com/news/innovations/wp/2016/07/08/the-vatican-just-digitized-this-1600-year-old-epic/

Goethe'nin ”O, tanrı’nın yarattığı bir mucizedir. Biz ona hayran oluyoruz ama onu açıklayamıyoruz.” dediği ve 35 yaşında hayatını kaybeden  Mozart'ın son ve en uzun senfonisi olan 41. Senfonisi "Jüpiter Senfonisi" diye anılır. Çünkü Jüpiter, gök ışığının, yıldızların, şimşeklerin tanrısıdır ve senfoninin bu öğeleri taşıdığı düşünülmüştür. Dinlemek isteyenler için linkini ekledim. 

https://youtu.be/5WKLQdgYO2o

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Dante'yle İlahi Komedya'yı Tartışmak/Rafael/Marx

Aeneas 14 /Üçüncü Kitap/Delos Adası/Rottmann/Claude Lorrain/Rubens/Bertin/Cornelis de Vos/Turner/Trevisani/Goethe/Valeron

Meşe ağacı (Oak tree) /Van Gogh/Aziz Nesin/Guernica/Josef/Odysseus/Malcolm Gladwell/Cenap Şahabettin/Halil Cibran/Tolga Çandar