Aeneas 18/Üçüncü Kitap/ Ceraunia/Castro/Cycloplar/Polyphemus/Tischbein/Euripides/Marilyn Manson

 


Eski bir İtalyan posta puluna konu olduğu gibi, Helenus ve Andromakhe, Aeneas ve beraberindekileri hediyeler vererek uğurlarken, Aeneas da güzel dileklerde bulunur. 

 


1530 yılında yapılmış  "Aeneas İtalya Kıyılarına Ulaşıyor" isimli, bir  kitap resminde gördüğünüz gibi Chaonia'lılara veda edip, 506-507. mısralarda söylendiği gibi yol alırlar:

"Gidiyoruz deniz üzerinde, yaklaşıyoruz Cerauna'ya, 
Oradan varılır kısa deniz yoluyla İtalya'ya" 

523-529.mısralarda İtalya'ya vardık sanırlar:

"İlkin Achates'ti  bağıran 'İtalya' diye, sonra
Arkadaşlar sevinç  çığlıklarıyla, esenlediler İtalya'yı 
Kaldırdı Anchises baba şarapla dolu büyük 
Süslü bardağı, dikildi yüksek pupasında geminin 
Yakardı tanrılara: 
'Ey karaların, denizlerin tanrıları, fırtınalar egemen'i, 
Kolaylaştırın yolumuzu, estirin uygun yelleri'"

 


Ama İtalya göründüğü kadar yakın değildir. Yolda sorunlar onları bekler. 

555-560. mısralarda bu anlatılıyor:

"Duyarız korkunç gürültüsünü denizin, kayalara çarpan 
Dalgaların uzaktan, kıyılara vuran iniltilerini suların, 
Geliyor, gidiyor sular, birbirine karışıyor kumlar. 
Anchises baba bağırdı: kuşkusuz budur Charybdis, 
Helenus'un söylediği kaya, korkunç kayalıklar budur 
Asılın küreklere birlikte, yoldaşlar kurtarın bizi. "

 


Ovideus'a göre, Aeneas, yaklaştığında, Scylla,  tanrılar tarafından bir kayaya dönüştürülüyor. Resimde günümüzde, Calabria'daki Scylla kayası görülüyor. 

 


Aeneas ve yanıdakiler çarpmaktan kurtulup, Cyclop kıyılarında karaya çıkarlar. Uzaktan lav püskürten Etna'yı görürler. Sabah olduğunda, Troya savaşından dönerken Odysseus' un adada unuttuğu, Ithakalı Achamenides isimli  bir denizci ile karşılaşırlar. 
Hemen buradan kaçmalarını, Polyphemus'un gözünü çıkardıklarını ve etraflarının Cycloplarla dolu olduğunu söyler. Sözünü bitirdiğinde yanında koyunları, elinde değneğiyle koca Polyphemus'u görürler. Polyphemus denize girer ve irinler akan gözünü   temizler.

656-665. mısralarda Polyphemus'la tanışırlar:

"Gördük devinen iri gözleri, birisini, besbelli 
Polyphemus'tur, geliyordu kıyıya doğru bu korkunç 
Görünümlü biçimsiz, iğrenç, ürkünç gözsüz yaratık 
Elinde bir çam değneği, saptıyordu yordamla  yolunu. 
Yanında yürüyordu yünlü koyunları, onlardı eğlencesi, 
Uğradığı korkunç yıkımda, biricik avuntusu 
Varınca derin denize, dalgalanan  sulara, yıkadı
Çıkarılmış gözünden damlayan kanlı, irinli akıntıları
İnledi gıcırdatarak dişlerini, yürüdü denizin 
Ortasına doğru, göğsüne bile çıkmıyordu su."

 


Bir antik çağ heykelinde  ve Johann Heinrich Wilhelm Tischbein'ın  (1802) "Polyphemus" isimli tablosunda görülen yaratık, deniz tanrısı Poseidon’un oğlu olan bir Cyclopdur. 

Troyalılar çok korkarlar. Achamenides'i de yanlarına alıp gemilerine dönerler ve kaçmaya başlarlar. Sesleri duyan Polyphemus gürültünün geldiği yöne döner ancak yakalamaya gücü yetmez. Bağırır sinirle, toplar diğer Cyclopları da kıyıya. 

666-681.mısralarda Aeneas, şöyle anlatıyor Cycloplardan kaçışlarını:

"Biz, titreyerek korkudan, yanımızda kaçak, kaçıyoruz 
Gizlice, keserek gemilerin halatlarını, gürültüsüzce
Oradan. Asılmış küreklere yarışırca, gidiyoruz sularda. 
Sesleri sezen Polyphemus döndü gürültülü yöne. 
Ancak yetmezdi gücü bizi yakalamaya, dalgalı 
Sularında İonia'nın ardımızdan gelerek önümüzü tutmaya. 
Korkunç haykırışı ile titredi, çalkalandı sular, denizler 
Bir korku düşmüş İtalya topraklarına, gümbürtüler 
Duyuldu derin oyuklarından Aetna dağının. 
Dağlardan, ormanlardan çılgınca çıkan Cycloplar toplandılar 
Koştular denize doğru, kıyıları doldurdular, sardılar 
Tümden. Gördük Aetnalı  kardeşler anlamsız bakışlarını 
Bize dikmişler. Kocaman başlarını göklere yükseltmişler. 
Korkunç bir sürü, böyle görünür doruğunda dağın 
Yüksek bir tepenin, Jüpiter'in meşe ormanı da, 
Diana'nın sivri servilerle kaplı kutsal ağaçlığı da."

 


Uzun zaman yol alıp Sicilya’nın kuzey-batı kıyısındaki Drepanum (Trapani)’da karaya çıktıklarında Anchises ölür. 

 



Aeneas,  710-718. mısralarda  babasının ölümünü anlatır ve sözlerini bitirir. 
(Resim: The Death of Anchises by G.C. Eimmart, from a book illustration of Virgil’s Aeneid, via Dickinson College, Carlisle) 

" 'Babam Anchises'i yitirdim. Babaların en iyisi bırakıp 
Gidiyorsun nice yıkımdan sonra beni yalnızlığımla. 
Nice korkunç yıkımlar bildiren, Helenus, acımasız 
Celaenus  bile böyle kaygıya salmadı beni
Acılarımın, uzun yolculuklarının artık sonudur, beni, 
Tanrıdan, ayrıldığım yerden, sizin kıyılara götüren.' 
İçlerinden yalnız Aeneas baba, hepsinin önünde, 
Tanrılardan gelen yazgıyı, geçirdiği yolculukları 
Anlattı, burada sözü bitirdi. Sustu."

Üçüncü Kitabın sonunda Aeneas anlatacaklarını bitirir ve buradan Kartaca kıyılarına sürüklendikten sonra 4. Kitap başlar. 


Euripides'in "Kyklops" isimli bir "Satyrikon drama"sı mevcuttur. Satyrikon drama, Silenos eşliğindeki Satyrlerden oluşan korosu nedeniyle bu ismi alan bir tiyatro türüdür; alaycılık, müstehcenlik içerir. Aeneas destanında adı geçen Polyphemus'u önce Homeros'un Odysseus'unda sonra da Euripides'in bu kitabında görürüz. 


 


Son günlerde adı karanlık geçmişindeki şiddet ve taciz skandallarıyla anılan rockstar Marilyn Manson'ın "Kadın Cyclops" ları anlattığı şarkısının youtube linkini rock severler için paylaştım. 

https://youtu.be/uMUZBEan3wE

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Dante'yle İlahi Komedya'yı Tartışmak/Rafael/Marx

Aeneas 14 /Üçüncü Kitap/Delos Adası/Rottmann/Claude Lorrain/Rubens/Bertin/Cornelis de Vos/Turner/Trevisani/Goethe/Valeron

Meşe ağacı (Oak tree) /Van Gogh/Aziz Nesin/Guernica/Josef/Odysseus/Malcolm Gladwell/Cenap Şahabettin/Halil Cibran/Tolga Çandar