Aeneas 07/Birinci Kitap/Aeolis/Neptun/Lucio Massari/Antonio Randa/François Boucher/Karl Jenkins
Mozaikte gördüğünüz Aeolis, eski Yunan ve Roma mitolojisinde rüzgâr tanrısıdır. Neptunus'un yani Poseidon'un oğlu olan Aeolis, rüzgarların bekçisi olarak bilinir. Notos, Boreas, Euros ve Zephyros adında dört rüzgârı bir tulumun içinde kapalı tutar ve sadece Zeus'tan aldığı emirle salar.
Eski bir kitap resminde Aeolis ve zamanı geldiğinde salmak üzere kapalı tuttuğu rüzgarlarını görüyorsunuz. Bunlardan Notos= Güney rüzgarı Lodos, Boreas= Kuzey rüzgarı Poyraz, Zephyros= Batı rüzgarı Karayel ve Euros=Doğu rüzgarı Keşişlemedir. (Günümüzde 45 derecelik dönüş olmuş).
Bu konuyla ilgili olarak "Yelkencilerin bilmesi gereken rüzgar tanrıları" başlıklı yazıyı okumanızı öneririm.
https://marinakedisi.com/2018/
Aeneas ve gemilerinin Troya'dan ayrılıp sorunsuzca yol aldığını gören Juno soluğu Neptunus'un (yani Poseidon) oğlu Aeolis'in yanında alır. Ona 14 peri kızının en güzeli Deirope'yi karısı olarak vereceğini söyleyerek, fırtına çıkarıp gemileri batırması konusunda ikna eder.
Aeolis'in yaşadığı Aeolia, bugün İzmir ve Edremit körfezinin arasında kalan bölgenin antik ismidir.
Juno ve Aeolis'in pazarlığı, resim sanatına aşağıdaki tablolarla yansımış:
İtalyan ressam, Lucio Massari'nin (1569-1633) "Aeolis Juno ile konuşuyor."
Yine bir İtalyan ressam,
Antonio Randa'nın (1577-1650) "Juno ve Kral Aeolis rüzgarların mağarasında"
Fransız ressam François Boucher'in (1703-1770) "Juno, Aeolis'ten rüzgarları serbest bırakmasını rica ediyor"
Aneas destanı 1.kitap 50-75. mısralarda bu olay şöyle anlatılır:
"Böyle konuştu yüreği alevlenen tanrıça, Uçtu Fırtınalar yurduna, azgın güney yellerinin
Konağına, Aeolia'ya. Kral Aeolis orada,
Fırtınalar, yeller, kasırgalar geniş mağarada
Sımsıkı bağlanmış, Kral Aeolis'in buyruğunda.
Doldurur böğürtülerle dağları yeller, fırtınalar.
Boralar gürler. Oturur kayanın doruğunda Aeolis
Elinde kutsal değneği yatıştırır, azdırır onları
Yoksa denizler karalar altüst olur, dağılır
Toza dumana karışır gökler büyük boşlukta
Tıkmış Zeus hepsini karanlık bir oyuğa,
Ürkmüş, ağır dağları yığmış üstlerine bir de,
Kalmış yerinde Kral, tutmuş dizginleri Yasalar gereğince gevşetmiş, sıkmış buyruğa göre.
Yakaran bir sesle yönelmiş krala Juno, Demiş ki 'Ey Aolis sana vermiş tanrıların atası,
İnsanların kralı dalgaları azdırmayı, yatıştırmayı
Yellerle. Dinle sevmediğim insanlar yola çıkmış
Tyrrhen denizinde gemilerle, götürmek için İtalya'ya
Yenilmiş Penatları, Troyalıları. Azdır yelleri,
Batır gemileri, karıştır denizi, dağılsın gövdeleri.
Ondöer peri kızım, görkemli, güzel, Deirope'dir
En alımlısı, göz dolduranı, karın olacak senin
Bağlanacak antiçerek sana, senin kucağında geçsin
Bütün yılları, senin kollarının arasında, Güzel çocuklar doğursun sana, mutlu bir baba ol.'"
Çıkan fırtınanın hasarı çok büyüktür. Altı-yedi kadar gemi paramparça olur. Denizin üstü gemi enkazı, silahlar ve ölülerle kaplanır.
MS 3. yüzyıla ait bir mozaikte görülen
Neptunus yani Poseidon, olanları öğrenince çok kızar. Fırtınayı durdurur.
124-141.mısralar bunu anlatır:
"Bu arada, denizden yükselen korkunç gürültüyü
Azgın fırtınanın gümbürtüsünü duymuş Neptunus,
Sezmiş bora'yı kabaran denizden, derinlerden gelen,
Üzülmüş, kaldırmış başını yükselen dalgalar üstünden,
Görmüş dağılmış gemilerini Aeneas'ın sular üzerinde.
Göklerin, dalgaların altında ezilmiş Troyalılar.
Anlar Juno'nun öfkesini, çılgınlığını kardeşi de
Çağırır yanına güneydoğu, doğu yerlerini der ki:
'Kimdir azdıran sizi böyle soyunuz mu yoksa?
Neden karıştırırsanız yeri, göğü Kçbuyruğum olmadan?
Nerden aldınız bu gücü, bu acımasız yetkiyi?
İlkin yatışmalı bu taşkın dalgalar bence. Karşılıksız kalmayacak yaptığınız, bulacaksınız
Ettiğinizi. Yapacağım gerekeni ben de, gidin söyleyin
Kralınıza: ona değil Bana verilmiş üçdişlisi
Deniz egemenliğinin, öyledir yazgı. Otursun görkemli
Konağında, büyük kayalarda, Aeolis, oradır yellerin
Yeri, orda sürsün egemenliğini, gitmesin İleri.' "
Rüzgarların kralı Aeolis'in şarkısını dinlemek isteyenler için, günümüzün yaşayan bestecileri arasında çok önemli bir yeri olan Galli besteci Karl Jenkins'in (doğumu 1944) en çok bilinen Adiemus II Cantata Mundi albümünden Chorale VI (Sol-Fa), Cantus: Song of Aeolus'u sunuyorum.
https://youtu.be/dHiLpez4Yfo
Güneşe en uzak gezegen olan Neptün'e mavimsi renginden dolayı deniz tanrısının adı verilmiştir. Gaz gezegenidir ve herhangi bir uzay aracının inebileceği katı bir yüzeyi yoktur. Yüzey ısısı −201 santigrad derecedir. Üzerinde, saatte 1200 mil hıza varan rüzgarlar olabilmektedir ki Troya gemilerini parçalayan fırtınanın yaklaşık 10 katıdır.
Neptun ile ilgili bilgilerini tazelemek istetenler aşağıdaki National Geographic linkini tıklayabilir.
https://youtu.be/NStn7zZKXfE
Yorumlar
Yorum Gönder