Aeneas 11/İkinci Kitap/Troya’dan Kaçış/Bernini/Barrocci/Gibbs/Vanloo/Batoni/Creusa/Antandros
Bugün Aeneas'ın Troya'dan kaçışı ile 2.kitabı bitiriyoruz.
Lorenzo Bernini'nin 1619'da yaptığı mermer heykelindeki gibi
Troyalı kahraman Aeneas, annesi Venüs'ün yani Aphrodite’nin koruması altında, omuzlarında babası Anchises, elinden tuttuğu oğlu Ascanius ile birlikte Troya yangınından kaçarak kurtulur. Aeneas 03'de bu heykelin detayını paylaşmış ve Aeneas'ın, kaçarken neden babasını sırtında taşıdığının ayrıntısını anlatmıştım.
İtalyan ressam Federico Barocci'nin (1535-1612) çizdiği tablonun detayında gördüğünüz karısı Creusa geride kalır ve ölür.
Virgilleus Aeneas destanının 2.kitap 699-716. mısralarında şöyle anlatır:
"Kalktı bitkin babam yellere dönük yerinden,
Yöneldi, yakardı içtenlikle kutsal yıldıza tanrılara:
'Durmam daha burada buyruğunuzca sürerim izinizi.
Yurdumun tanrıları koruyun soyumu, sakının torunumu.
Sizdendir uğur, sizdendir kurtuluşu Troya' nın.
Senin izindeyim oğlum, ayrılmam daha senden'."
Duyuluyordu bunları söylerken duvarlar boyunca yangın
Çatırtıları, yaklaşan yalımların, yuvarlanan kızgın çevrintileri.
'Yerleş boynumun üstüne sevgili baba taşırım
omuzlarımda seni, ağır gelmezsin bana. Hepimiz
Ya birlikte gideriz ölüme, ya birlikte kurtuluruz
İkimiz de korkudan, arkamdan gelsin Küçük lulus
Biraz uzaktan izlesin beni karım, sezdirmeden.
Siz değerli yamaklarım kulak verin sözlerime:
Kentin ötesinde, Ceres tapınağı, tepede, eski,
Issız, yanında yaşlı selvi, nice yıllar sevmiş.
Korumuş atalarımız onu, din duygularıyla sakınmış.
Değişik yollardan gelelim, buluşalım hepimiz orda.' "
Bu anı anlatan, çok sayıda tablo yapılmıştır. Burada size 4 tanesini sunuyorum. Tarih sırasıyla:
1598'de Federico Barrocci'nin "Aeneas Flight from Troy",
1654'de Henry Gibbs'in "Aeneas and his Family Fleeing Burning Troy"
1729'da Carle Vanloo'nun "Aeneas Carrying Anchises" ve
1753'de İtalyan ressam Pompeo Batoni'nin yaptığı "Aeneas fleeing from Troy" isimli tablolar.
717-720. mısralarda Aeneas kirlenen ellerini akarsuda temizlemeden Ceres tapınağına giremeyeceğini söylüyor:
"Al eline kutsal adakları, gereçleri baba, Savaştan yeni çıktım büyük kanunu dövüşten,
Dokunamam onlara suçtur, pırıl pırıl akarsuda
Yunmadan, yeterince arınmadan."
Homeros da, İlyada'da (6.kitap 266-269) Hektor'a şöyle söyletmiştir:
"Çekinirim Kızıl şarap dökmekten
Zeus'a, arınmamış ellerle.
Kanla, çamurla kirliyken insan karabulutlu Kronosoğlu'na yalvarmamalı."
Neredeyse tüm kadim inançlarda mabede eller temiz yani suçtan arınmış olarak girilir. Abdest benzeri yöntemlerle ellerin yıkanması, içsel arınmanın dışa vurumudur. Eller insan eylemlerinin sembolü, ellerin temizliği de eylemlerin iyiliğini sembolize eder.
Bu iki destanda da görüleceği gibi eski çağlardan beri kimse ellerini temizleyene kadar tanrılara dua etmeye cesaret edemezdi.
Girit adasındaki bir tapınağın kapısında "Ayaklarınızı temizleyin, ellerinizi yıkayın ve sonra içeri girin" yazar.
"Creusa Appearing to Aeneas" isimli 1781 yapımı ilüstrasyonda görüldüğü gibi, Aeneas karısı Creusa'yı ararken hayaleti ile karşılaşır.
Bu hüzünlü veda, 771-789.mısralarda anlatılır:
"Ararken acıyla tüm evlerini durmadan kentin
Birden belirdi gözlerimin önünde mutsuz görüntüsü
Creusa'nın, daha uzun boyu şimdi, bildiğimden.
Sarsıldım, dikeldi saçlarım, düğümlendi boğazımda ses.
Şu sözleri seslendi, giderdi içimin acısını görüntü:
'Nedir kendini tüketişin, bitmeyen acılar, sıkıntılar
Sevgili kocam? Olmaz tanrıların istemedikleri bir iş,
Uygun görmemiş karın Creusa' yı götürmeni tanrılar,
Yasaklıyor seninle gitmemi Olympos'un yüce başbuğu.' "
790-795. mısralar Aeneas' ın karısının hayaletinden ayrılışını anlatır.
"Bunları söyledi, beklemeden gözyaşlarıyla vermek istediğim
Yanıtı, nice sözümü, görülmez oldu boşlukta
Üç kez sarılmak istedim boynuna, uzattım kollarımı
Üçünde de sıyrılıp çıktı elimden bu güzel görüntü,
Yumuşak yellere benzer kanatlı bir düş gibi
Çekilmiş gece, katıldım arkadaşlarıma, sonunda ben de."
Aeneas, beraberindeki Troyalılar ile birlikte İda Dağı’nın eteklerindeki Antandros’a gelir. Antandros bugünkü Altınoluk'un 2 Km yakınında mozaikleriyle ünlü bir antik şehirdir.
Herodotos’un bir Pelasg yerleşimi olarak söz ettiği Antandros’tan, Vergilius Frig yerleşimi olarak bahseder. Meraklıları için Antandros'un tarihi aşağıdaki linkte
https://antandros.org/
Fotoğrafta görülen madalyon
Antandros’ta basılmıştır. (MS 222-235). Ön yüzünde sağa bakan Marcus Aurelius portresi, arka yüzünde Aeneias; omzunda babası Anchises, yanında oğlu Askanius ile birlikte Antandros’tan ayrılırken betimlenmiştir.
Antandros derneği başkanından Andreas destanını dinlemek isteyenler için youtube linkini ekledim. KSS
https://youtu.be/9549MJZRN-s
Yorumlar
Yorum Gönder