Baudelaire/Delacroix/Dante/Cehennem 8. Kanto

 Fransız şair Baudelaire'in  

"Rönesans'ın son büyük ressamı ve modern dönemin ilk büyük ressamı" olarak tanımladığı meşhur Fransız ressam Eugène Delacroix (1798-1863) de, İlahi komedyadan etkilenmiş ve tablolarında yansıtmıştır. 

"Dante ve Virgilleus Cehennemde veya Dante'nin kayığı ( Dante and Virgil in hell) (Dante Barque) isimli bu ilk büyük yağlıboya tablosunu 24 yaşındayken yapmıştır. 1,89 m x 2,41 metre boyutlarında olup  Louvre müzesinde sergilenmektedir. 

Bu tabloyu, Cehennem VIII. Kanto için yapmıştır. Bu kantonun 25-57. mısraları şöyledir:

"Rehberim kayığa bindi,
sonra beni bindirdi;
kayık ben binince yükünü aldı sanki.

Rehberimle ben biner binmez, köhne tekne
suyu başka seferlerine göre
daha derinden yararak gitti.

Bu ölü sularda yol alırken, önüme
çamura bulanmış biri dikildi,
'Zamanı gelmeden buraya gelen sen de kimsin?' dedi.

Dedim ki: 'Geldim ama kalıcı değilim;
bunca çirkinleşmiş sen kimsin peki?' 
Yanıt verdi: 'Gözleri yaşlı biriyim, gördüğün gibi.' 

Dedim ki: 'Yasınla, gözyaşınla
başbaşa kal ey lanetli,
tanıdım seni çamurlar içinde olsan da.' 

Bunun üzerine kayığa doğru uzattı iki elini,
bilge ustam hemen itti o elleri,
'Defol, öbür köpeklerin yanına git' dedi.

Sonra kollarını boynuma doladı;
yüzümü gözümü öptü, dedi ki:
'Ey yüce ruh, seni doğuran ana kutsanmalı.'

Gördüğün adam yeryüzünde kurumlunun tekiydi;
küçücük bir iyilik izi süslemez belleğini:
bu nedenle buradaki gölgesi bunca öfkeli.

Yeryüzünde kendini kral sanan birçok kişi,
buraya gelince domuzlar gibi pisliğe bulanacak
ardında horgörüden başka bir şey bırakmayacak.

Dedim ki: 'Usta, karaya ayak basmadan önce
şunun çamurlara gömüldüğünü görürsem,
çok sevineceğim bil ki.' 

Dedi ki: 'Karşı kıyı görünmeden önce
isteğin yerine gelecek:
ve bundan keyif alman gerekecek.'"

"Karanlıklar prensi" Baudelaire de Dante'nin izinde gidenlerdendir. 

GÖNÜLLÜ ÖLÜ

Koyu bir çamur bulup solucanlara uysam,
Bir derin çukur kazsam cânım için cihanda,
Serip kart kemikler’mi, bi yatsam, bi uyusam,
Bataklığa gömülmüş timsah gibi nisyanda.

Nefretim vasiyetler, nefretim kabirler tüm.
Avuç açacağama bidamlacık yaş için,
Sağken, akbabaları başıma üşürürüm,
Gölkanlara belensin o cenabet cesetim!

Kurtlar, gözsüz-kulaksız, benim kankardeşlerim,
Bolahenk feylesoflar, daldölleri leşlerin,
İşte size bir ölü, güloynar ve gönüllü!

Örenimin üstünde fırdönün gönlünüzce!
Var mı ölümden öte ölüye bir işkence,
Ölümü seçmiş madem ölülerle bu ölü?

Charles BAUDELAIRE
(Çeviri  Can YÜCEL)