Stefan Zweig/Dante/Hz. Muhammed/Baudelaire

 Günaydın. 

Stefan Zweig, "Satranç" isimli kitabında şöyle söylüyor:

"Bu dünyada bir zamanlar bir Rembrandt'ın, bir Beethoven'in, bir Dante'nin, bir Napoléon'un yaşadığı hakkında en ufak bilgisi bulunmayan birinin kendini büyük bir insan sayması son derece kolay değil midir?" 

"Büyük insan"  lafını ne karşılar bilmem ama ben "aydınlanma yolunda ilerleyen" ya da "dönüşen" biri olarak kabul ettim.

 

 

Dante'nin İlahi Komedya'sı bence herkesin okuyup bilmesi gereken bir eser ama 14233 mısralık böyle bir şiiri okuyabilmek bir  o kadar da zor. Ben de bir türlü fırsat bulamamıştım.  Ancak böyle parça parça, etraf bilgileriyle öğrenmek daha kolay oldu. 

Üç hafta, 21 bölüm süren yolculuğumuz, Dante’nin 1300 yılı 7 Nisan Perşembeyi 8 Nisan Cumaya bağlayan gece başlayıp, 14 Nisan Perşembe günü sona eren “düşsel yolculuğu” kadar çileli geçmediğini umuyorum. 

Üstelik resim, şiir ve müzik içice geçince öğrenmesi çok daha zevkli ve  akılda kalıcı olur diye düşündüm. En azından ben çok faydalandım, sırtımda bir kambur gibi gezdirdiğim İlahi komedyayı, parça parça edip huzura erdim. Umarım sizler de faydalanmışsınızdır.

Çok fazla sanat eserine kaynak oluşturmuş böyle bir  esere palamar atınca, spontan dikkatimle  neredeyse hergün  bir yerlerde karşıma çıktığını görüp  şaşırdım.  İçindeki  dini metinler, felsefe, tarih, mitoloji, astronomi  bilgileri ile böyle kapsamlı bir eseri tümüyle irdeleyebilmek imkansız  ama  sizlerin  de katkılarıyla  zenginleştirerek  çok  daha fazla  yazı ve görsel  çıkarabiliriz bu kaynaktan.

Tabi ki, bu kadar zor bir eseri ayrıntılı dipnotlarla  muhteşem çeviren  Rekin Teksoy’u da şükranla ve rahmetle anmak gerekir. 

Dante'nin bu düşsel yolculuğu, kurmaca bir eser olmakla birlikte, ahiret düzeninin savunucu Hz. Muhammed'in "gerçek! "  miraç yolculuğu ve cehennemde gördüğü kadınlarla ilgili olarak söylediği “Bana cehennem gösterildi. Halkının çoğunun kadınlar olduğunu gördüm.” sözlerinden, yani anlamından; belki de saptırılmış  hadisinden ve onu savunmak için yapılan açıklamalardan  çok daha tutarlı olduğunu düşünüyorum. 

Allah Resûlü buyurdu ki: 
“Ey kadınlar topluluğu! Sadaka verin ve çokça istiğfar edin çünkü  cehennem ehlinin çoğunluğunu sizin teşkil ettiğinizi gördüm.” 
Bunun üzerine aralarından akıllı bir kadın  “Ey Allah’ın Resûlü bize ne oluyor da cehennemin çoğunluğunu teşkil ediyoruz?” dedi. 
“Siz çok lanet eder, eşlerinize  nankörlük edersiniz. Sizin dışınızda aklı ve dini noksan olup da akıllı bir adama galip gelebilen başka kimse görmedim buyurdu. 
Kadın “Ey Allah’ın Resûlü akıl ve din noksanlığı nedir?” dedi.
"Akıl noksanlığı iki kadının şahitliğinin bir adamınkine denk olmasıdır. Bu akıl noksanlığıdır. Ayrıca kadın günlerce namaz kılmaz ve Ramazan’da oruç tutmaz. Bu da dinin noksanlığıdır” buyurdu.   

Meraklısı için konuyla ilgili bir link paylaştım. 

https://www.yeniakit.com.tr/haber/cehennemlik-6-sinif-kadin-ve-suclari-418103.html

Türkçeye en çok çevrilen ozan Charles Baudelaire'in "Kötülük Çiçekleri" kitabından, zamanında yasaklanmış "Cehennemlik kadınlar" şiirinden bir bölüm paylaşıyorum:

Örtük perdeler bizi ayırsın bu âlemden,
Ve yorgunluk, getirsin bizlere dinginliği!
Derin göğüslerinde yok olmak isterim ben,
Yakalamak bağrında mezar sessizliğini!”

İnin, durmadan inin, açması kurbanlar,
İnin dibine kadar sonsuz bir cehennemin!
İnin en derinine, orada bütün suçlar,
Kırbaçlanır gelmeyen rüzgârıyla göklerin,

Kaynar karmakarışık fırtına ıslığıyla,
Çılgın gölgeler, koşun, arzunun ucuna dek,
Gem vuramazsınız hiç kudurganlığınıza,
Zevkleriniz dünyaya cezayı getirecek.

Taze ışık hiç düşmez mağaralarınıza;
Duvar çatlaklarından hep sıtmalı buğular
Süzülür tutuşarak bir fener gibi orda,
Sızar vücudunuza pis ve iğrenç kokular.

Sizin hazlarınızın dehşetli kısırlığı
Dindirir susuzluğu ve gerer cildinizi,
Ve tensel arzuların öfke dolu rüzgârı
Çırpınır teninizde eski bir bayrak gibi.

İnsanlardan çok uzak, serseriler, mahkûmlar,
Aç kurtlar gibi geçin çöllerin arasından;
Yazdırın yazgınızı gem vurulmayan ruhlar,
Ve kaçın içinizde var olan sonsuzluktan!

Kendi içimizde yarattığımız cehennemden çıkıp cennetimize kavuşmamız dileğiyle...