Aeneas 27/Yedinci Kitap/Bol/Carracci/Latinus (Lazio)/Lavinia/ Cavalori/Tiepolo/Regnault/Francesco de Mura/Claude Lorrain/Ursula K. Le Guin/Özdemir Asaf/Feridun Düzağaç
Hollanda'lı ressam Ferdinand Bol'un (1616-1680) "Aeneas at the Court of Latinus" isimli tablosunda görüldüğü gibi Aeneas ve yanındakiler Cumae'den ayrılarak Tiber nehrinin kenarından Latium’da karaya çıkarlar.
Annibale Carracci'nin (1560-1609)
yaptığı "Aeneas Pours Wine into the Sea in Gratitude for his Arrival in Italy" isimli tablodaki gibi İtalya'ya vardıklarında Aeneas denize şarap dökerek kutlama yapar.
29-36. mısralarda Tiber nehri ve karaya çıkışları anlatılır.
"Bir orman gördü Aeneas bakarken deniz yüzeyinden
Ötelere, onun içinden akardı Tiber, uysal
Dalgalarla, sarı kumlarla, çevrintilerle varmadan denize
Irmağın üstünde, kıyılarda, ormanda yaşayan, uçaşan,
Dolaşan değişik türde kuşlar, çevreyi dolduran
Göklere yansıyan tatlı ötüşler, türküler, cıvıltılar,
Yol değişsin, karaya çevrilsin gemilerin başları
Dedi arkadaşlarına, çıktı, yürüdü gölgeli oylumda."
Latinum'un günümüzdeki ardılı Lazio (modern Latincede ve bazen İngilizcede Latium) hala büyük bir şehir olsa da antik Latium'un yarısı kadar dahi değildir.(Vikipedi). Lazio özerk bögesinin Başkenti Roma'dır.
Burası kral Latinus'un topraklarıdır. 1553’te, Guillaume Rouillé tarafından Lyon’da basılan ‘Promptuarium Iconum Insigniorum’ isimli ikonografi kitabındaki tasvirinde görülen Lavinia, Kral Latinus'un tek kızıdır ve Aeneas'ın son karısı olacaktır.
Lavinia, ileri zamanlarda resimde görülen çiçeğe adını verecektir. Lavinia, bir diğer adıyla ‘misk çiçeği’ ya da ‘ölüm çiçeği’ olarak bilinir.
Mirabello Cavalori'nin 1572'de yaptığı
"Lavinia at the Altar" isimli tabloda, Lavinia'nın saçlarının tutuşması ile savaşın neticesi arasında bağlantı kurulur.
72-80.mısralarda anlatılır bu yangın:
"Ayakta, babasının yanında duran kız, Lavinia.
Görülmedik olay! Sarar uzun saçlarını yalımlar
Çatırdayan, bütün süs takılarını kapsayan, yakan.
Yanar görkemli başlığı, yanar uzun saçları,
Değerli takılarla süslü giysileri. Görülür kızaran
Yalım çevrintileriyle yangını tüm konağa yaydığı.
Bir korkunç olayın belirtisi sayıldı bu görüntü
Yorumladılar yazgıyı, parlak bir ürün sağlayacak,
Kız, büyük savaşa sürüklenecek halk, diye."
Giovanni Battista Tiepolo'nun (1696–1770) 1754 yılında yaptığı
"Latinus Offering his Daughter Lavinia to Aeneas in Matrimony" tablosunda görüldüğü gibi, Kral Latinius eski bir kehanet dolayısıyla dünya imparatorluğu için kızının yabancı bir önderle evlenmesi gerektiğini düşündüğünden Aeneas'ın kehanetteki yabancı önder olduğunu kabul eder.
262-273. mısralar bunu anlatır:
"Egemen kaldıkça Latinus, Troyalıların bu verimli yerler
Ün, san. Gelsin Aeneas isterse, tanımak, tanışmak
İsteriz onunla, dilerse gönüldeş oluruz, tatlı
Yüz gösteririz, severiz, seviniriz. Sağlanmış demektir
Barış, el ele verince, uzaklaşınca kendisiyle. Şimdi
Bildirin krala tüm önerilerimi, anlatın,
Bir kızım var, engeldir yurttaşımla evlenmesine
Yazgı, göksel yasalar, bilicilerden gelen uyarılar.
Gerekli görülüyor yabancı, soylu bir delikanlı,
Latium'a dışarıdan gelen, ünümüzü yıldızlara çıkaracağı
Söylenen. Yazgının buyruğu, benim düşüncem budur.
Sanırım kendisidir bu genç, iş olursa kıvanırım."
Fransız ressam, Jean-Baptiste Regnault'nun (1754-1829), 1778'de yaptığı, "Aeneas Offering Presents to King Latinus and Asking Him for the Hand of His Daughter" tablosu ve İtalyan ressam Francesco de Mura'nın (1696- 1782) "Latinus welcomes Aeneas and offers his daughter Lavinia in marriage" isimli tablolarında da konu aynıdır ve neticede Aeneas, Lavinia ile evlenir ve Lavinium kentini (bugün Roma'nın 30 km güneyindeki Pratica di Mare şehri) kurar.
Fantastik ve bilim kurgu romanlarıyla dünya çapında ün yapan ABD'li yazar Ursula K. Le Guin 3 yıl önce, 88 yaşında hayatını kaybetti. Le Guin'in kitapları 40'tan fazla dile çevrilmişti.
Lavinia isimli 2008'de yayınlanan ve 2009'da Gürol Koca'nın Türkçe'ye çevirdiği romanının açıklamasında şöyle yazıyor:
"Vergilius'un Aeneas'ında, yiğit savaşçı Aeneas rakiplerini alt ederek Latium kralının kızı Lavinia'yla evlenir ve Roma İmparatorluğu'nun temellerini atar. Destanda Lavinia'nın ne belirgin bir rolü, ne de kendine ait bir sesi vardır. Ursula K. Le Guin işte bu ihmal edilmiş karakteri alıp ona hak ettiği sesi veriyor ve büyük şairin destanında anlatmadıklarını onun gözünden, onun dilinden anlatıyor. Lavinia savaşın doğasını ve erkek-egemen toplumu sorgulayan; insanı insan, toplumu toplum yapan değerleri irdeleyen; edebiyatın gücünü vurgulayarak kurguyla gerçeklik arasındaki çizgiyi bulanıklaştıran yaratıcı bir roman: Büyük bir destanda küçük bir rolü olan güçlü bir kadının kendi destanı."
Ursula K. Le Guin'in "Lavinia" isimli kitabıyla ilgili olarak Cumhuriyet gazetesinde 14.1.2010 tarihinde "İmparatorluk Kurduran Kadın" ve "Dünyalılar. org" adresinde 17.1.2017 tarihinde yayınlanan "Lavinia: Şairim Bana Hiç Söz Hakkı Tanımadı" başlıklı 16.10.2018'de yazılan "Lavinia: Adını Pek Duymadığınız Bir Destan Karakteri" başlıklı üç güzel yazının linkini meraklıları için paylaştım.
https://www.cumhuriyet.com.tr/
https://dunyalilar.org/
https://kayiprihtim.com/
Lavinia ve babası, Dante'nin İlahi Komedyasında, İnferno 4 te Virgil ve diğer değerli Paganlarla beraber Limbo da yer almaktadır. Limbo hristiyan olmadıkları için cennete gidemeyenlerin kalmak zorunda oldukları yerdir. Hristiyanlıkta, İsa'dan önce doğan veya vaftiz edilmeden ölen günahsız kimselerin öldükten sonra buraya gittiklerinr inanılır.
Böylelikle efsanevî Roma İmparatorluğunu temelini atan Troyalılar, kendilerine vaat edilen toprakları ve ana yurtlarını bulmuştur. Oysa ki Juno halen peşindedir Aeneas ve Troya'lıların. İntikam hırsı ile yanmaktadır. Devamı Aeneas 28. bölümde.
Özdemir Asaf'ın platonik aşkı için yazdığı Lavinia şiirinin şarkısını Feridun Düzağaç söylüyor.
https://youtu.be/E5E77TGhuhY
Yorumlar
Yorum Gönder