İspanya iç savaşı/Miro/Picasso/Nazım Hikmet

 Dün kısaca bahsettiğim İspanya iç savaşı 1936-1939 yılları arasında 3 yıl sürmüş ama 600 bin  kişinin ölümüyle sonlanmıştır. 

Picasso'nun "Ağlayan Kadın" ve Miro'nun "İspanya'ya Yardım Edin" adlı eserleri bu kanlı iç savaşa siyasal destek sağlamak için yapılmıştır.

Picasso bu konudaki düşüncesini şöyle ifade etmişti: "Manevi değerlere uygun yaşayan ve çalışma yürüten sanatçıların, insanlığın en yüksek değerlerini ve medeniyeti tehlikeye atan bir çatışma karşısında kayıtsız kalmaması gerektiğini ve kalamayacağını düşündüm hep ve hala böyle düşünüyorum."

Nazım Hikmet de, 1937 yılında yazdığı “Karanlıkta Kar Yağıyor” adlı şiiriyle Franco faşizmine karşı Cumhuriyetçilere destek vermiştir. 

Karanlıkta kar yağıyor,
Sen Madrid kapısındasın.
Karşında en güzel şeylerimizi
Ümidi, hasreti, hürriyeti
Ve çocukları öldüren bir ordu.

Kar yağıyor.
Ve belki bu akşam
Islak ayakların üşüyordur.
Kar yağıyor,
Ve ben şimdi düşünürken seni
Şurana bir kurşun saplanabilir
Ve artık bir daha
Ne kar, ne rüzgar, ne gece?

Kar yağıyor
Ve sen böyle “No pasaran” deyip
Madrid kapısına dikilmeden önce
Herhalde vardın.
Kimdin, nerden geldin, ne yapardın?
Ne bileyim,
Mesela;
Astorya kömür ocaklarından gelmiş olabilirsin.
Belki alnında kanlı bir sargı vardır ki
Kuzeyde aldığın yarayı saklamaktadır.
Ve belki varoşlarda son kurşunu atan sendin
“Yunkers” motorları yakarken Bilbao’yu.
Veyahut herhangi bir
Konte Fernando Valaskerosi de Kortoba’nın çiftliğinde
Irgatlık etmişindir.
Belki “Plasa da Sol” da küçük bir dükkanın vardı,
Renkli İspanyol yemişleri satardın.
Belki hiçbir hünerin yoktu, belki gayet güzeldi sesin.
Belki felsefe talebesi, belki hukuk fakültesindensin
Ve parçalandı üniversite mahallesinde
Bir İtalyan tankının tekerlekleri altında kitapların.
Belki dinsizsin,
Belki boynunda bir sicim, bir küçük hac.
Kimsin, adın ne, tevellüdün kaç?
Yüzünü hiç görmedim ve görmeyeceğim.
Bilmiyorum
Belki yüzün hatırlatır
Sibirya’da Kolçak’ı yenenleri
Belki yüzünün bir tarafı biraz
Bizim Dumlupınar’da yatana benziyordur
Ve belki bir parça hatırlatıyorsun Robespiyer’i.
Yüzünü hiç görmedim ve görmeyeceğim,
Adımı duymadın ve hiç duymayacaksın.
Aramızda denizler, dağlar,
Benim kahrolası aczim
Ve “Ademi Müdahale Komitesi” var.
Ben ne senin yanına gelebilir,
Ne sana bir kasa kurşun,
Bir sandık taze yumurta,
Bir çift yün çorap gönderebilirim.
Halbuki biliyorum,
Bu soğuk karlı havalarda
İki çıplak çocuk gibi üşümektedir
Madrid kapısını bekleyen ıslak ayakların.
... 

Savaşa karşı, insanlığın yüzyıllardır çektiği sıkıntı, acı, gözyaşı ve kanla elde ettiği barıştan yana olmak öncelikli görevimiz olmalıdır.